Złoto - aurum , Symbol: Au
Gęstość: 19,3 g/cm3, temp. topnienia: 1064°C .
Gęstość: 19,3 g/cm3, temp. topnienia: 1064°C .
Złoto jest metalem szlachetnym, nie rdzewieje, nie pokrywa się nalotem, jest odporne na działanie tlenu, powietrza, kwasów; rozpuszcza się tylko w wodzie królewskiej (mieszanina kwasu solnego i azotowego) i roztworach cyjanków. Jest bardzo ciężkie. Sześcian o boku 10 cm (1 litr) waży prawie 20 kg. W stanie czystym złoto jest metalem jaskrawożółtym, bardzo miękkim, ciągliwym i kowalnym ( z 1 kg złota można uzyskać bardzo wytrzymały drut o długości 2 000 m). Jest łatwe do polerowania. Przypomina twardością ołów; można je łatwo krajać nożem. Złoto jest bardzo dobrym przewodnikiem elektryczności; nie ulega korozji. Blask i połysk zachowuje bardzo długo, a pod wpływem warunków atmosferycznych nie rdzewieje i nie pokrywa się nalotem.
W przyrodzie występuje w postaci piasku, blaszek, łusek , mniejszych lub większych grudek- samorodków. Spotykamy go w skałach magmowych i żyłach kwarcowych. Najczęściej jednak występuje w postaci roztworów stałych z innymi metalami, głównie ze srebrem. Otacza nas również występując w ilościach śladowych w wodzie morskiej, która zawiera 0,01 mg złota na 1 m3. Śladowe ilości złota znajdują się również w płatkach owsianych, orzechach laskowych, oraz organizmach żywych. W Polsce kiedyś wydobywano niewielkie ilości złota na Śląsku, w okolicy Legnicy i Złotogóry. Dziś niewielkie ilości złota pozyskuje się w Polsce jako produkt uboczny przy produkcji miedzi. W jubilerstwie nie stosuje się czystego złota ze względu na jego miękkość, a jedynie STOPY złota. Biżuteria 18-karatowa zawiera 75% złota oraz 25 %; srebra, miedzi albo innych metali. 14-Karatowa - ma w sobie 58,5% złota w stopie plus srebro, miedź. Owe "inne metale" są ściśle określone w prawie probierczym, więc nie wszystko można zmieszać ze złotem, ponieważ wszelkie wyroby straciłyby wartość. Dlatego świat umówił się, że przedmioty jubilerskie mogą być: 23, 21,18,14,12, 10, 9, 8 - karatowe. Optymalną próbą złota stosowaną w Europie jest ;złoto; 14 karatowe.
Złoto, najczęściej w postaci stopów ze srebrem, miedzią i platyną stosuje się również w stomatologii, do wyrobu monet, aparatury specjalnej, w elektrotechnice; związki złota są używane w fotografii, dawniej także w lecznictwie; złoto koloidowe (tzw. purpura Kasjusza) służy do barwienia szkła i porcelany.
Złoto jest jednym z najwcześniej poznanych metali - barwa i blask umożliwiały dostrzeżenie go w żwirach rzecznych, duża gęstość ułatwiała wydobycie, a kowalność - obróbkę. Już 6 tys. Lat p.n.e. zdobyto umiejętność wypłukiwania złota z piasku. W Egipcie było znane od czasów predynastycznych, na Pustyni Arabskiej i w Nubii wydobywano je aż do podboju rzymskiego; rozkwit wydobycia wiązał się z okresami potęgi państwa faraonów, w którym złoto było symbolem ich boskiej władzy (w jedynym nie rozgrabionym grobowcu utanchamona, odkrytym 1922, znaleziono 40 ton złota). Niektóre wyroby sztuki złotniczej powstałe 5 tys. lat temu budzą podziw opanowaniem arkanów sztuki artystycznego kucia metalu. Z Egiptu złoto przewędrowało do państw Mezopotamii i innych państw Bliskiego Wschodu, w których przestało być atrybutem władzy, a stało się pieniądzem (pierwsze złote monety bito w VII w. p.n.e. w Lidii z jasnożółtego elektrum - roztwór stały złota i srebra). W czasach rzymskich pogoń za tym kruszcem była czynnikiem ekspansji terytorialnej. Złote skarby starożytnego Rzymu odziedziczyło średniowieczne Bizancjum, natomiast w zachodniej Europie niewielkie wydobycie (dolina Renu, Czechy, Dolny Śląsk, Alpy) nie zaspokajało potrzeb - brak złota hamował rozwój gospodarczy. Rozwój i potęgę gospodarczą miast włoskich zapewnił dopływ złota z obszarów położonych na południe od Sahary. W średniowieczu podejmowano ezskuteczne próby uzyskania tzw. kamienia filozoficznego, który - jak wierzono - umożliwiłby przekształcanie metali nieszlachetnych w złoto. Od XIV wieku organizowano wyprawy po złoty kruszec wzdłuż brzegów Afryki. Pod koniec XV w. wyprawy te (K. Kolumb) zaowocowały wieloma odkryciami geograficznymi, ale jednocześnie stały się przyczyną zagłady cywilizacji prekolumbijskich. Złoto Ameryki Łacińskiej (Meksyku, krajów andyjskich i Brazylii) zasilało gospodarkę światową do połowy XIX w. Od początku XVIII w. wydobywano je w Rosji (Ałtaj), która po odkryciu złóż okruchowych (Ural 1814, Syberia) zajmowała przez krótki czas pierwsze miejsce w świecie. W 1848 zaczęła się pierwsza wielka "gorączka złota" w Kalifornii, później fale poszukiwaczy przetoczyły się przez cały obszar Stanów Zjednoczonych, Australii i Syberii. Obfitość złota umocniła tzw. złoty system, oparty na parytecie i nieograniczonej wymienialności złota i banknotów. System ten aż do wybuchu I wojny światowej stanowił uosobienie kapitalizmu w okresie jego gwałtownego rozkwitu. W 1886 odkryto olbrzymie złoża złotonośnych zlepieńców z regionu Witwatersrand w Afryce Południowej (było to powodem aneksji republik burskich przez Wielką Brytanię); 1909 odkryto złoża tarczy laurentyńskiej, w latach 20. i 30. - złoża w regionie Ałdanu i w dorzeczu Kołymy.
W 1976 nastąpiła demonetaryzacja złota - stało się ono towarem.
Dzisiejsze światowe wydobycie złotego kruszcu utrzymuje się na poziomie ok. 2300 t rocznie. Mimo, iż pozyskuje się je w prawie 60 krajach, naprawdę liczącymi się producentami są: RPA (ok. 550 t rocznie), USA (ok. 330 t rocznie), Australia (ok. 240 t rocznie), Kanada (ok. 170 t rocznie) i Rosja (ok. 150 t rocznie). Ocenia się, że dotychczas wydobyto ponad 130 tys. t. tego kruszcu, z czego ok. 60% jest w rękach prywatnych głównie w postaci wyrobów jubilerskich.
Niegdyś, ze względu na rzadkość występowania złota, na jego posiadanie mogli sobie pozwolić jedynie najbogatsi. Dziś złoto stało się dostępne prawie dla każdego. Stolicą branży złotniczej w Europie są Włochy - potęga w produkcji złotej biżuterii. Trendy w biżuterii złotej zmieniały się na przestrzeni wieków równie często jak w modzie. Złotnicy wciąż obserwują otaczający świat i próbują wychwycić zmieniające się upodobania klientów oraz stworzyć kolekcje nowoczesne i niepowtarzalne.
Srebro - Symbol: Ag
Gęstość: 10.5 g/cm3, temperatura topnienia: 962°C .
Srebro jest miękkie, ciągliwe i kowalne umożliwiając łatwe formowanie go w różne kształty oraz wyciąganie w cienkie druty i folie, dlatego już od starożytności używane jest do wyrobu biżuterii i ozdób. Jest jednym z najlepszych przewodników ciepła i elektryczności. Powierzchnia srebra stopniowo matowieje wskutek powstawania na powierzchni ciemnego nalotu - siarczku srebrowego. (na skutek zanieczyszczenia powietrza - siarkowodór). Ze względu na specyficzne właściwości fizyczne i chemiczne srebro, jego stopy i związki chemiczne znajdują liczne zastosowania w przemyśle, elektrotechnice, fotografii i ...oczywiście biżuterii. Do wytwarzania przedmiotów jubilerskich używa się srebra próby 925 czyli stopu zawierającego 92.5% czystego srebra. W przyrodzie rzadko spotyka się srebro w stanie rodzimym. Najczęściej srebro występuje w związkach z innymi pierwiastkami, jak siarka, arsen, antymon, tworząc minerały: argentyt, pirargiryt, prustyt i inne. Oprócz tego srebro w ilości 0,01 – 0,03%, a nieraz nawet 0,1% stale towarzyszy rudom ołowiu i miedzi. Starożytni Egipcjanie posiadali kopalnie srebra w Nubii i Etiopii, a Grecy w Attyce. Rzymianie wydobywali srebro w Hiszpanii. Po odkryciu Ameryki konkwistadorzy hiszpańscy z początkiem XVI wieku zrabowali tam olbrzymie ilości srebra i przywieźli do Europy. W połowie XIX w. Odkryto niezwykle bogate złoża srebra w Ameryce, co spowodowało olbrzymie obniżenie wartości srebra. Wtedy też srebro przestało być stosowane jako podkład kruszcowy dla pieniądza. W dzisiejszych czasach prawie całkowicie zaprzestano wydobywania srebra z rudy srebronośnej. Okazało się to zbyt kosztowne w stosunku do wartości kruszcu. Obecnie srebro odzyskuje się jako produkt uboczny podczas wydobywania i oczyszczania metali o dużym znaczeniu przemysłowym jak miedź, cynk i ołów.
Platyna - Symbol: Pt
Gęstość: 21.09 g/cm3, temperatura topnienia: 1768 °C
Platyna - Symbol: Pt
Gęstość: 21.09 g/cm3, temperatura topnienia: 1768 °C
Zaletą biżuterii platynowej i obrączek z platyny jest to, że są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne. Obrączka platynowa nawet po wielu latach użytkowania wygląda jak nowa. Uważa się, ze jest trzykrotnie bardziej odporna na zarysowania niż złota obrączka. Stop platyny pr. 950 ma doskonałe właściwości mechaniczne. Nawet pod działaniem dużych sił platynowa biżuteria zachowuje sprężystość, co jest istotne przy odlewaniu misternych ażurów czy oprawie brylantów i innych kamieni szlachetnych. Ze względu na trudną obróbkę należy przy zakupie obrączek platynowych zadbać szczególnie o możliwość korekty rozmiarów w przyszłości, gdyż niewiele pracowni jubilerskich jest w stanie to zrobić. W Polsce tylko nieliczne salony jubilerskie mają w swojej ofercie obrączki platynowe. W firmie Taxor wszystkie zaprezentowane na stronie obrączki można obejrzeć i przymierzyć w naszym salonie jubilerskim w Żywcu przy ul. Kościuszki 20.
Tytan